Inspiratie

Het leiderschapsmodel Krachtig Leiderschap combineert de zelfbeschikkingstheorie van Deci en Ryan, de principes van Mission Command en het risicoleiderschap van Martin van Staveren. Dit model is ontworpen om leiders in een uitdagende en instabiele omgeving te helpen hun organisatie te leiden op een manier die hen en hun medewerkers in staat stelt om geïnspireerd en onafhankelijk te handelen, gemotiveerd en in verbinding te blijven en met risico’s en kansen om te gaan, wat op een verantwoorde wijze voldoening, effectiviteit en winst oplevert.

De zelfbeschikkingstheorie van Decy en Ryan stelt dat mensen een inherente behoefte hebben aan autonomie, verbondenheid en competentie. Autonomie houdt in dat mensen het gevoel hebben dat ze keuzes kunnen maken en controle hebben over hun eigen leven. Verbondenheid betekent dat mensen ervaren dat ze deel uitmaken van een groter geheel. Competentie betekent dat mensen het gevoel hebben dat ze bekwaam zijn in wat ze doen.

Deze componenten zijn regelmatig in tegenspraak met elkaar, wat een spanningsveld veroorzaakt waardoor (mits goed begeleid) groei van personen en organisaties mogelijk is. Het is gebaseerd op het idee dat als een medewerker deze basisbehoeften kan vervullen, hij/zij meer gemotiveerd en betrokken zal zijn bij het werk. In het kader van dit leiderschapsmodel moeten leiders rekening houden met deze basisbehoeften bij het delegeren van bevoegdheden en het geven van feedback. Medewerkers moeten zich gerespecteerd en gehoord voelen en een gevoel van voldoening ervaren (het hogere doel) bij het uitvoeren van hun werk.

Mission Command is een leiderschapsfilosofie die is doorontwikkeld door NAVO bondgenoten. Het principe van Mission Command is dat de commandant de intentie bepaalt en de middelen beschikbaar stelt, terwijl de uitvoering van de missie wordt gedelegeerd naar de ondergeschikten. Het doel is om de besluitvorming te decentraliseren naar het laagst mogelijke niveau en het initiatief aan de onderhebbenden te geven. De leider heeft hierin een rol maar geen aparte status. Hij/zij maakt deel uit van het team, als lid van dezelfde organisatie. Alle leden zijn dienend aan elkaar en aan de organisatie. Deze filosofie is succesvol ingezet door o.a. de geallieerden in de beide Golfoorlogen, door de NAVO in Afghanistan en in de verdediging van Oekraïne tegen Rusland.

Risicoleiderschap van Martin van Staveren houdt in dat leiders een proactieve houding aannemen ten opzichte van risico’s en kansen. Ze zijn zich bewust van kansen die zich voordoen en zijn bereid om risico’s te nemen als dat nodig is om hun doelen te bereiken. Het gaat dan over het bewust nemen van risico’s om kansen te benutten en tegelijkertijd de negatieve impact van die risico’s te minimaliseren. Dat vereist een cultuur van openheid, transparantie en vertrouwen, waarin mensen vrij zijn om te communiceren over- en om te gaan met risico’s en fouten zonder angst voor repercussies.

Om naar de top te kunnen groeien met je team zul je allereerst de basis op orde moeten krijgen; de vervulling van de basisheoeften van je team en van jouzelf.

Pas daarna kun je gaan werken aan leiderschap, teamoptimalisatie en het omgaan met externe factoren en hoe die weer van invloed zijn op het gevoel en het gedrag van je team en van jouzelf.